De economische herverdeling van Europa

Misschien was je even hard in de war over het financiële pakket dat de Europese commissie aankondigde? Is dit nu wel of niet een goede zaak?

Het korte antwoord: Nee, dit is absoluut een ramp voor de meesten onder ons.

Dus, de EU heeft gekozen om Euro's, de munt die ze zelf uitgeeft, te gaan lenen op de "kapitaalmarkten". Dat impliceert echter enkele zaken die niet in het plan staan en die ook gewoonweg niet vermeld worden in de berichtgeving.

Maar dus, we gaan er collectief zo maar eventjes 750 miljard € aan schulden bij krijgen. We zijn met 445 miljoen in de EU, dus dat is ongeveer 1.700 € per inwoner. Maar dat is niet voor iedereen een zorg: De lening loopt tot 2058 en de gemiddelde levensverwachting is 82 jaar, dus als je ouder bent dan 44 jaar zal je het einde van deze lening (gemiddeld gezien) niet meer meemaken.

Lastiger is dat de interesten die betaald zullen worden op de kapitaalmarkten niet vermeld staan, spannend hé! Maar laat ons zeggen dat die 1.700 € een heel vlotte ondergrens zijn.

Wie wordt er beter van? De kapitaalmarkten! Je weet wel, dat is dezelfde bende die de voorbije maanden haar slechtste schuldpapieren al aan diezelfde EU heeft mogen verkopen.

Omdat het een schuld is, moet het natuurlijk terugbetaald worden. Dat zal met belastinggeld moeten. Dat betekent dat we met z'n allen de komend decennia blijven steken tussen de hamer van belastingen en het aambeeld van besparingen. Wees maar zeker dat men over luttele maanden al begint te zeveren over besparingen.

Maar dat besparingsbeleid ("austerity") zal enkel gelden voor de massa. Immers, die 750 miljard € wordt "top down" verdeeld, de helft via leningen, de helft via subsidies. Maar dat zal dus alweer enkel richting grote bedrijven gaan, waar je zeker mag zijn dat veel van dat geld zal blijven plakken aan de handen van de "grote ondernemers". Dat is dus de derde keer dat zij langs de kassa mogen passeren. Als een bedrijf dan toch nog failliet gaat, komt zulke lening gewoon terug op de schuldenberg van de EU terecht. De subsidies zijn sowieso voor de belastingbetaler om op te lossen.

Het is moeilijk te bevatten wat voor een verschuiving van financiële rijkdom en vergroting van ongelijkheid dit hele plan inhoudt.

Kon het anders? Natuurlijk. De EU kan bijvoorbeeld gewoon geld creëren uit het niets. "Fiat geld" heet dat. Het bestaat al in de praktijk, want bijvoorbeeld het opkopen van die (slechte) schuldpapieren zoals hierboven vermeldt wordt hiermee gedaan.

Als je zomaar geld creëert, dan kan dit heel destabiliserend werken (hyperinflatie, je weet wel, die kruiwagens geld van in historische beelden). Maar tijdens een recessie geldt die redenering eigenlijk niet. Trouwens, ook hier weer: De facto doet men het al, want via het opkopen van obligaties met fiat geld injecteert men evengoed "nieuw geld". (Al zullen jij of ik daar weinig van zien.)

Bovendien moet je helemaal niet persé "top down" werken. Men had evengoed massaal basisinkomens kunnen beginnen creëren. Dat heeft een bijzonder voordeel, want het werkt onmiddellijk, dit geld wordt meteen gebruikt om de economie draaiende te houden. Nu zal die massale hoeveelheid geld door een enorme administratieve molen gedraaid moeten worden, waarbij er doorlopend overal blijft plakken en verloren gaat aan "administratieve kosten".

Nog dieper verstopt zit het feit dat heel deze constructie natuurlijk vereist dat de economie moet groeien. Niet alleen omwille van de interesten, maar daar bovenop heeft men 2% inflatie permanent vastgelegd in het plan:
"There will be automatic annual technical adjustments for inflation using a fixed deflator of 2%."

Ja, dat lees je goed. Of er nu werkelijke inflatie is of niet, de bedragen gaan sowieso jaarlijks met 2% omhoog. Een soort artificiële inflatie dus, dat had ik eigenlijk nog nooit op die manier gezien. Het is alsof men een permanent draaiende motor aan het looprad heeft gemonteerd.

Verrassend is ook dat er plots sprake is van een plastic tax. Mijn cynisme is ondertussen van zulk een gitzwarte variant dat ik moeilijk kan geloven dat ook hier geen gigantisch addertje onder het gras zit waardoor de industriële belangen behouden blijven en we vrolijk blijven verderstomen richting milieu- en klimaatcatastrofe.

Dus nee, tenzij je een grootindustrieel bent of toegang hebt (dankzij familiale banden bijvoorbeeld) tot de cirkel der ultrarijken, is dit "relance-plan" niet om vrolijk van worden.

(En nu ga ik gewoon een rugzak aandoen en vertrekken. Misschien vind ik nog ergens een berg waar mijn existentiële woede onhoorbaar af kan gebruld worden.)

- TG