Leiderschap.

De onwaarschijnlijke rampspoed waar de Apollo 13 ruimtemissie mee te kampen kreeg, is redelijk brilliant in beeld gebracht in de gelijknamige film. Het is ook een absolute aanrader om één dezer dagen eens op te zetten, want het toont in zeer compacte vorm allerlei interessante aspecten aan leiderschap tijdens rampen. Om maar te zeggen, relevant.

Let vooral op personages Jim Lovell (Tom Hanks), de commandant van het ruimtetuig, en Gene Kranz (Ed Harris), de vluchtleider. Doorheen het verhaal nemen zij immers met z'n tweeën alle cruciale beslissingen die de bemanning veilig thuis moeten brengen. Het ziet er misschien uit als een avonturenfilm, tot je dezelfde fenomenen in actie ziet in een reële ramp waar je zelf middenin staat.

Jim Lovell heeft het zwaar te verduren, daarboven. Eigenlijk niet zozeer omwille van al het technische falen, maar vooral door de menselijke component. De spanningen tussen de bemanningen, ziekte, wanhoop. Telkens moet hij zich daar boven stellen, troost bieden en iedereen opnieuw focussen.

Hetzelfde verhaal bij Gene Kranz, we zien hem evenzeer een soort anti-cyclische beweging maken tegenover de gevoelens en response van de mensen rond hem. Wanneer iedereen met de handen in het haar zit, tekent hij een plan uit. Hysterie wordt beantwoord met kalmte.

Maar je ziet nog zaken. Beide heren hebben vertrouwen in hun ploeg. Ze sturen mensen met quasi onmogelijke missies het veld in, zonder het stuur over te proberen nemen. Ze doen mensen in zichzelf geloven. En als er iets misgaat, zoeken ze geen schuldige, maar oplossingen.

Pas wanneer de missie ten einde is, gunnen ze zichzelf rust. Niet in de vorm van het gejuich rond hen, maar een soort diepe, diepe zucht. Gene Kranz weigert op een bepaald moment zelfs om een schatting te maken van de overlevingskans. Weigert. Tegen de president nog wel! Dat zegt ons letterlijk dat hij de kansen op overleven absoluut irrelevant vindt. Optimisme of pessimisme bestaat gewoon niet in zijn wereld. Enkel het rotsvaste geloof dat je alles moet doen wat je kan om de ramp af te wenden.

Bij geen van beiden zie je nochtans optimisme of pessimisme. Het enige wat ze meebrengen is moed en doorzetting.

Dat is hoe écht leiderschap er uitziet, lieve vrienden. Fenomenaal in beeld gebracht.

Het is iets waar we voor vele grote organisaties en zeker voor het politieke niveau eens ernstig over zouden mogen nadenken. Blijkbaar zijn al die PR-jongens en -meisjes toch niet zo superhandig wanneer het kot écht in brand staat. Blijkbaar is doordacht kunnen beslissen vooral een kwestie van ervaring en diepe leiderschapseigenschappen, eerder dan een paar masterdiploma's en/of de juiste politiek connecties.

Het voelt voor mij soms alsof de cockpit leeg is op sommige plekken. Nochtans moet de échte (economische) ramp zich nog in gang zetten. De discussies over ouderenbezoek of doe-het-zelf- en plantenzaken beloven op dat vlak niet veel goeds. Politiek Twitter is een brandend containerpark.

Zo krijgen we het ruimteschip niet naar huis, jongens. Tijd voor wat leiderschap!

(En zorg ondertussen goed voor elkaar. Zoek die anti-cyclische beweging op. Word rustig wanneer iedereen opgejaagd raakt. Focus op de nood aan langetermijnplaning, zelfs onder tijdsdruk. Ga niet mee in optimistische of pessimistische schattingen. Het is gewoon niet relevant.)

(En ja, ze zijn er wel hé. Philippe De Backer, Sophie Wilmès en Marc Van Ranst tonen bijvoorbeeld wel dit soort kwaliteiten.)