Vrijheid.
Opgesloten zijn we, dat we opgesloten zijn! Nu de quarantaine (voorspelbaar) verlengd is, volgen onvermijdelijk nog talloze frustraties en grapjes over "thuis moeten blijven". Hoeveel afstand mogen we nog afleggen, wie mogen we nog zien, spreken of zelfs aanraken?
Nochtans hoor je evengoed het omgekeerde. Plots tijd voor hobbies, tijd om boeken te lezen en vooral zo veel niks doen als je maar wil. En, als je even niet aan geld denkt, hebben veel mensen plots ook geen "baas" meer die bepaalt hoe je dag er uit zal zien, wat toch wel bijzonder veel meer vrijheid lijkt te geven.
Dus, wat is het nu?
Misschien moeten we dit vraagstuk een paar keer kantelen om te begrijpen wat er echt aan de hand is. Zo is het feit dat er geen verre vliegtuigreizen enzo in het verschiet liggen de dagelijkse realiteit van talloze mensen op deze planeet. Voor hen is "thuis blijven" gewoon de norm. Iemand die (structureel) zonder werk zit, verlangt vaak naar een omgeving met wat structuur (en ja, een inkomen). Etc.
Ook het probleem van mensen zien, spreken of aanraken is er onder non-pandemische omstandigheden eigenlijk evengoed. Niet iedereen wil ons zien, spreken, aanraken of aangeraakt worden. Beperkingen zijn er sowieso en zijn soms heel moeilijk om te aanvaarden.
Dus, waar komt het idee van (on)vrijheid vandaan?
Misschien is het wel gewoon iets heel anders. Zou het kunnen dat vrijheid eigenlijk helemaal draait om wat we verwachten? Zou het kunnen dat onze verwachtingen de échte gevangenissen zijn waarin we onszelf opsluiten?
De wereld heeft immers altijd beperkingen voor ons in petto. Je hebt nooit geld genoeg om eender wat te doen. Je hebt nooit tijd genoeg. En je relationele verlangens hangen altijd af van wat anderen toelaten.
Pas wanneer de beperkingen in het leven niet overeenkomen met onze verwachtingen, voelen we ons ingesloten. Wanneer we vinden dat we vliegtuigreisjes verdienen, voelt een sluiting van luchthavens als iets dat afgepakt wordt. Wanneer iemand onze liefde afwijst, voelen we ons opgesloten in onze gevoelens en lichamen. Niets vervelender dan een verlangen dat niet ingevuld kan worden.
Je voelt het misschien al komen. Dit suggereert iets over het gevoel van vrijheid waar we niet intuïtief aan denken. Het zegt ons dat we vrijheid kunnen (her)winnen door verwachtingen los te laten.
Wanneer we onze reële omstandigheden werkelijk aanvaarden en onze verwachtingen daarop afstemmen, komt er plots ruimte vrij in het hoofd. Het is precies dat wat je ziet bij mensen die enthousiast of liefdevol iets aan het doen zijn onder de huidige omstandigheden.
Maar het is evengoed de moeite om na te denken over de verwachtingen van anderen. In welke mate vormen die externe verwachtingen beperkingen voor de mensen die er mee rondlopen en hoe beperkt het jou? Hoe ben je zelf mensen aan het insnoeren met verwachtingen? Ben je elkaar er niet gewoon onnodig mee aan het opsluiten?
Ja, verwachtingen loslaten voelt vaak als een verlies aan. Het kan heel moeilijk zijn. Maar dat vertrekt van het verkeerde idee, namelijk dat er zonder verwachtingen nooit iets zal gebeuren. Dat je afscheid neemt. Dat is natuurlijk triviaal niet waar. Verre reizen kunnen ook gebeuren zonder dat je ze verwacht. Iemand kan je ook aanraken of liefkozen zonder dat je dat verwacht. In bijzonder veel gevallen maken verwachtingen het zelfs gewoon lastiger om iets te laten gebeuren. Vraag het maar aan de wanhopig verliefde persoon. Heel vaak lukt het dan niet om tot connectie te komen, omdat die drukkende verwachting beangstigend is voor de andere.
Dus, maak even de staat op van waar je bent en wat er mogelijk is. Probeer eens al je verwachtingen los te laten en te leven in wat je hebt, in wat kan. De échte kooi bouw je in je hoofd, maar het is ook daar dat je ze kan afbreken.
Voor mijn geliefden, zorg goed voor elkaar.