De onwerkelijkheid van recyclage.

Wat is er gebeurd? Wel, NPR heeft samen met PBS Frontline onderzoek gedaan naar de wereld van recyclage. Je weet wel, dat hele idee dat we het plasticprobleem wel zouden kunnen oplossen als we met z’n allen maar goed ons best deden om alles te “recycleren”.

Alleen is dat hele recyclageverhaal van voor naar achteren een leugen.

Wat blijkt? Net zoals de petrochemische industrie in de jaren ’70 al wist dat ze een klimaatcatastrofe zouden veroorzaken, wisten ze ook dat plasticrecyclage onzin was. De reden is eenvoudig. Men rekende uit dat het altijd zo goedkoop zou zijn om “virgin plastics” te maken (plastic rechtstreeks gemaakt uit fossiele brandstoffen), dat het nooit rendabel zou worden om te recycleren.

Huh, vraag je je af, wat waren we al die jaren dan aan het doen met al die recyclagezakken? Wel, wat je daarbij moet beseffen is dat veel van de marketing van die recyclageinspanningen gewoon vrolijk mee zijn betaald door de petrochemie, gewoon om je te doen denken dat plastic verpakkingen op één of andere manier OK zouden zijn als we ze maar “recycleren”. Het werd - bijzonder succesvol - ons probleem gemaakt.

In de praktijk moeten we echter spreken over “sorteren” in plaats van recyclage. Want, echt ridicule hoeveelheden van dit soort plastics worden gewoon geëxporteerd naar kwetsbare landen, waarna het kan gemarkeerd worden als “gerecycleerd”. Als je even rondkijkt, besef je echter dat je nauwelijks gerecycleerde plastic zit opduiken, dus waar gaat dat allemaal naartoe?
Ook het waanzinnig corrupte verhaal rond ISVAG (zoek maar in de timeline hieronder), past helemaal in dit idee van “creatieve boekhouding”.

Een heel bizar aspect van dit verhaal ligt in die recyclagedriehoekjes die je vrijwel overal op plasticverpakkingen kan vinden. Je weet wel, die cijfertjes omringt door zo’n recyclageteken. Blijkbaar is dit… bedacht door de plasticindustrie, gewoon om ons de illusie te verkopen dat wanneer iets theoretisch recycleerbaar is, het ook wordt gedaan. Maar, dat was dus een groteske leugen, waarvan het bewijsmateriaal nu open en bloot ligt, uitgebreid gedocumenteerd. In de praktijk wou de plasticindustrie op deze manier onbeperkt en ongehinderd nieuwe plastics blijven maken waarvan ze wisten dat die nooit zouden gerecycleerd worden. "Recycleerbaar" moet je dus bijna altijd begrijpen als "zal vrijwel zeker niet gerecycleerd worden".

In plaats van recyclage-technieken te ontwikkelen, heeft de petro-plasticindustrie - zoals in zovele andere verhalen - waanzinnig veel geld gedumpt in marketing en lobbyisme rond recycleren. Succesvol. Ook ik geloofde immers dit verhaaltje.
Het verklaart ook waarom Fostplus nooit op mijn mail heeft geantwoord in februari, met de vraag welke van de onderdelen van een typisch yoghurtpotje (PET deksel, PP potje, aluminium lipje) daadwerkelijk gerecycleerd worden. Het antwoord is waarschijnlijk gewoon "niets", wat die driehoekjes ook suggereren.

En nu komt het strafste. Ook vandaag wordt er staalhard beweerd door de industrie dat ze bezig zouden zijn met circulariteit en blijven ze met de vlag van recyclage zwaaien. Gewoon exact dezelfde leugen, steeds opnieuw herhaald. Door Exxon, door INEOS, door ISVAG, bedrijven die gewoon bloedbroeders zijn in een planeetverwoestend pact dat dus al sinds de jaren’70 bestaat.

Maar feit is dat ze tegelijkertijd verwachten dat hun plasticproductiecapaciteit (lees: uit fossiele brandstoffen) tegen 2050 zal verdriedubbelen. Ja, lees dat nog maar eens. Drie keer meer, onder andere dankzij waanzinnige ideëen zoals “Project One” van Ineos.

Dezelfde absurditeit zie je bij ISVAG opduiken. Als we immers zoveel zouden gaan recycleren in de toekomst, is het niet te begrijpen waarom ze hun verbrandingsoven persé nog groter willen bouwen.

Je moet heus niet zo hard nadenken om te begrijpen dat de uitleg die de industrie geeft en wat ze in de praktijk bouwen compleet incompatibel zijn. Ze liegen gewoon koudweg in ons gezicht. Recyclage is bullshit, een leugen om gewoon steeds meer fossiele brandstoffen te kunnen omzetten in vervuiling, puur om geld te verdienen. Minder dan 10% van alle plastic die ooit is geproduceerd werd effectief gerecycleerd.

Dit soort verhalen versplintert je werkelijkheid natuurlijk. Want je zal nooit nog op dezelfde manier naar recyclagezakken en -campagnes kijken. Onze drang om “goed” te doen wordt gewoon op groteske manier misbruikt, wat in niet minder dan een totaal verlies van vertrouwen kan eindigen.

Er is gewoon geen consumptiepatroon waarin je milieuvriendelijkheid kan combineren met structureel plasticgebruik. Hoe graag we dat ook zouden geloven. Het kan nergens naartoe, behalve een verbrandingsoven of een vuilnisbelt. Dat geldt voor elk plastic yoghurtpotje, voor elk plastic rietje, voor elke in plastic verpakte krop sla die je aanschaft. Hoe klote dat gevoel ook is, want het is momenteel quasi onvermijdelijk.

De enige omstandigheden waaronder het zou kunnen, is wanneer er een absoluut moratorium komt op het produceren van kunststoffen uit “verse” fossiele brandstoffen en een verplichting om gerecycleerd materiaal te gebruiken. En er moet een prijsticket komen te hangen aan vervuiling.

Maar evengoed belangrijk is de eis om de waarheid te vertellen. Sorteren en exporteren is niet recycleren. Sorteren en verbranden is niet recycleren. De leugens moeten stoppen en de overheid moet eindelijk eens echt cijfers beginnen produceren van hoeveel gerecycleerd materiaal er écht gebruikt wordt in de productiecyclus. Stop met nieuwe fossiele brandstoffen in onze supermarkten uit te stallen, te beginnen met de waanzinnige plasticrayon van Lotus Bakeries, wat een schande!

In tekst- of audioformaat kan je het verhaal hier vinden:
https://www.npr.org/2020/09/11/897692090/how-big-oil-misled-the-public-into-believing-plastic-would-be-recycled

Als je liever video kijkt (en verschrikkelijke beelden kan verdragen), kan je “Plastic Wars” bekijken, dat nog breder gaat:
https://www.pbs.org/wgbh/frontline/film/plastic-wars/

Als uitsmijter, dit verhaal over hoe natuurgas gewoon massaal wordt verbrand bij raffinaderijen, gewoon omdat het niet “interessant genoeg” is.
https://www.nytimes.com/2020/09/12/climate/methane-natural-gas-flaring.html

Jaja, de lichtjes aan de Schelde indeed.