Het licht zien.

Maar, lieve vrienden, van minstens 4 mensen kreeg ik deze week paniekberichtjes over 5G. Moeten we daar niet tegen protesteren? Is dat niet gevaarlijk? Vragen ze dan.

Natuurlijk is de timing hiervan nogal... speciaal. Voor zover ik echter begrepen heb, is het wetgevende proces al lang achter de rug, dus eigenlijk zien we nu vooral de uitvoering van iets dat al lang beslist is. Dat dat samenvalt met een pandemie is echt toeval van de meest onnozele soort. En over de psychologische component achteraan ook wat bedenkingen.

Maar, lieve vrienden, laat me heel klare wijn schenken. De typische berichtjes over 5G waar men je mee op stang probeert te jagen, zijn fout. En nog geen beetje fout.

Voor we in de wetenschap van electromagnetische stralen duiken, kan je je meteen al deze vraag stellen: Mocht het toch zo gevaarlijk zijn, waarom zie je dan geen enkele grote milieuvereniging protesteren? Ja, dat is geen perfect argument, maar het moet jullie toch ook opvallen? Je kan hier vanalles bij fantaseren, maar de echte verklaring is best wel saai. Er lopen gewoon veel wetenschappers rond bij milieuverenigingen en die zijn het eens over de onderliggende wetenschap. En die wetenschap zegt dat 5G géén ioniserende straling is en daardoor géén kanker kan veroorzaken.

Alleen, wat betekent die laatste zin in godsnaam? Zelfs in het nieuws zegt men vaak niet meer dan "het is geen ioniserende straling".

Goed, even wat fysica hernemen. Ons lichaam bestaat uit moleculen, die op hun beurt bestaan uit atomen, die op hun beurt bestaan uit telkens een kern en soort "wolkje" electronen errond. Moleculen zijn eigenlijk een groepje atomen die electronen met elkaar delen, waardoor ze aan elkaar blijven "vasthangen". Ook DNA is zo'n molecule, maar dan wel een gigantisch complexe.

Als je een elektromagnetisch "golfdeeltje" hebt met voldoende energie, kan je zo'n elektron er uit kegelen. Dat is geen goede zaak voor de chemische stabiliteit van de molecule, want nu kunnen er nieuwe "banden" worden gesmeed met andere moleculen of atomen. Zo'n molecule (of atoom) met een vermist elektron (of eentje teveel) noemen we "geïoniseerd". Dus, ioniserende straling is straling die voldoende energie heeft om elektronen "weg te ketsen". Vergelijk het met een bowlingbal, die moet zwaar genoeg zijn om de kegels omver te krijgen.

Elke keer als er zo'n ionisatie gebeurt binnen een DNA molecule, bestaat er het risico dat er een gevaarlijke mutatie ontstaat waarbij de betrokken cel zich quasi onbeperkt begint te vermenigvuldigen. Dat noemen we kanker.

Dus, wat betekent het wanneer men zegt dat 5G of radiogolven "niet ioniserend" zijn?

Daarvoor kunnen we kijken naar de grafiek hieronder. Zoals je kan zien, bevinden radiogolven en zelfs microgolven zich ver onder het "zichtbare spectrum" qua energie. Pas in het ultraviolet beginnen we te spreken van voldoende energie. Algemeen wordt aangenomen dat straling pas ioniserend (en dus écht systematisch gevaarlijk is) vanaf 10 eV (elektron-volt) oftewel 2.400.000 GHz (frequentie). (Je kan frequentie en energie rechtstreeks naar elkaar omzetten!)

Goed, even kijken naar 5G. In de "worst case scenario" wordt daar 4,2 GHz gebruikt als frequentie, wat overeenkomt met 0,000017 eV. Ongeveer 590.000 keer te weinig energie dus om ioniserend te zijn.

Een bowlingbal weegt 5,5kg. In deze vergelijking zijn we dus aan het bowlen met iets dat 0,01 gram weegt oftewel 270 keer lichter dan een ping pong balletje. 0,01 gram is gelijk aan ongeveer 200 zandkorrels.

Dus stel je voor dat je aan het bowlen bent met een superklein balletje van 200 zandkorrels. Wat is de kans dat je iets omver kegelt? Dat is wat men bedoelt met niet-ioniserende straling.

Dit is ook waarom radiogolven nauwelijks interreageren met ons lichaam, het is gewoon energetisch veel te zwak. Net zoals een mini-mini-pingpongballetje, gaat het gewoon los door onze "kegels" (moleculen) door.

Merk op dat in onwaarschijnlijk grote hoeveelheden er natuurlijk dingen veranderen. Als je je bowlingbaan volgiet met zand, zal het ook wel "iets" doen. Dit is waar men spreekt over "dosissen". Maar het is nog steeds niet ioniserend. Je moet nog steeds verklaren waar eventuele gezondheidseffecten vandaan kunnen komen, als DNA niet verstoort wordt.

Waarom komt deze discussie nu plots terug naar boven? Zou het kunnen dat het iets te maken heeft me het doorlopende gevoel van angst, waar zo'n "onzichtbare dreiging" erg tot de verbeelding spreekt. Is het een perfecte afleiding om onze aandacht op zoiets te vestigen? Is protesteren tegen een zendmast gemakkelijker dan omgaan met een oncontroleerbare situatie? Geeft het ons de illusie van controle terug? Wellicht wel.

Een pittig detail is dat mensen bij het bouwen van zendmasten meestal al beginnen klagen over hoofdpijn, nog voor de mast is aangezet. Dat eenvoudige feit, dat al talloze keren is voorgevallen, zou ons echt eens moeten doen nadenken over de echte bron van zulke hoofdpijnen.

Zorg goed voor elkaar en vergeet je morgen niet in te smeren. Van al dat UV licht kan je wel degelijk huidkanker krijgen!